O projektu

Od 2013. godine, projekt Zeleni ekonomski razvoj (GED), finansira Vlada Švedske, a implementira Razvojni program Ujedinjenih nacija (UNDP) u saradnji sa Ministarstvom vanjske trgovine i ekonomskih odnosa Bosne i Hercegovine, Fondom za zaštitu okoliša Federacije BiH i Fondom za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost Republike Srpske, entitetskim ministarstvima prostornog uređenja, entitetskim ministarstvima za energiju, kantonalnim ministarstvima, jedinicama lokalne samouprave te drugim partnerima. 

 

Projekt Zeleni ekonomski razvoj doprinosi uspostavi održivog sistema upravljanja energijom / energetskog menadžmenta na svim nivoima vlasti u Bosni i Hercegovini, sa ciljem smanjenja emisija štetnih gasova, unapređenja energetske efikasnosti javnih objekata  i sistema javne rasvjete, te reinvestiranja ostvarenih finansijskih ušteda. Projekat obuhvata i aktivnosti vezane za obnovljive izvore energije.

 

Projektne aktivnosti su u skladu sa smjernicama Evropske unije (Direktiva energetskih usluga, EPBD direktiva) poveznice na Energy Service Directive, EPBD Directive i Ugovorom o uspostavljanju Energetske zajednice, kao i obavezom Bosne i Hercegovine da izvještava o trenutnoj potrošnji energije i energetskim uštedama u skladu sa Akcionim planovima energetske efikasnosti.

 

Osnovni ciljevi projekta su:

  • smanjenje troškova javnih sredstava na potrošnju energije i vode (povećanjem energetske efikasnosti i korištenjem obnovljivih izvora energije), i
  • kreiranje povoljnog ambijenta za ulaganje u infrastrukturne mjere energetske efikasnosti, uz istovremeno kreiranje „zelenih radnih mjesta“.

Pored uspostave održivog sistema upravljanja energijom / energetskog menadžmenta, projekat će doprinijeti da se donesu odluke o ulaganjima kako bi se smanjilo siromaštvo i  kreirale prilike za zapošljavanje.

 

U periodu od 2013. do danas, kroz Projekat je ostvareno sljedeće:

  • u saradnji sa Fondom za zaštitu okoliša Federacije Bosne i Hercegovine institucionalizacija upravljanja energijom / energetskog menadžmenta uvedena je u osam (8) kantona, a odluka o obaveznom unosu podataka o potrošnji u Informacioni sistem za upravljanje energijom (EMIS) usvojena u šest (6) kantona,
  • u saradnji sa Fondom za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost Republike Srpske, institucionalizacija se provodi na nivou resornih ministarstava, te je do sada provedena sa Ministarstvom prosvjete i kulture Republike Srpske i Ministarstvom zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske,
  • preko 2000 osoba obučeno za samostalno korištenje EMIS sistema,
  • od 2016. godine uspostavljen Revolving fond za projekte energetske efikasnosti javnih objekata, malih i srednjih preduzeća i poboljšanja energetske efikasnosti u sistemima javne rasvjete u okviru Fonda za zaštitu okoliša FBiH, te su pripremljeni interni akti za operacionalizaciju Revolving Fonda u Fondu za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost Republike Srpske,
  • povećana svijest javnosti o energetskoj efikasnosti, smanjenju emisija stakleničkih gasova i obnovljivih izvora energije,
  • u svrhu identifikacije najefikasnijih mjera za poboljšanje energetske efikasnosti, provedeno više od 350 detaljnih energetskih pregleda javnih objekata,
  • izvršena modernizacija sistema javne rasvjete u opštinama Maglaj, Živinice, Bihać, Donji Vakuf, Ljubuški, Široki Brijeg i Banja Luka.
  • preko 67.000 osoba prisustvovalo zabavno-edukativnim događajima i radionicama.
  • 30 povratničkih domaćinstava koja proteklih 30-ak godina žive u ruralnim dijelovima BiH bez mogućnosti konekcije na elektrodistributivnu mrežu, bez električne energije, putem ugradnje foto naponskih solarnih sistema dobili pristup električnoj energiji.
  • Razvijena „Studija stanja energijske efikasnosti objekata u Kantonu Sarajevo koja koriste lica u stanju socijalne potrebe“ koja je evidentirala trenutno stanje i potrebe za energijom javnih i privatnih objekata u Kantonu Sarajevo koja koriste lica u stanju socijalne potrebe, te s ciljem povećanja energijske efikasnosti predmetnih objekata i smanjenja emisija iz individualnih ložišta dala pregled svih mjera energijske efikasnosti kao i optimalne pakete mjera čijom bi se implementacijom postigli najveći benefiti po smanjenje emisija u Kantonu Sarajevo
  • Razvijena Strategija ograničenja korištenja uglja i ostalih čvrstih goriva u Kantonu Sarajevo u periodu 2021 – 2031“. Cilj Strategije jeste definisanje sveobuhvatnog rješenja kako bi se sistemski pristupilo rješenju problema kvalitete zraka u Sarajevskom Kantonu u kojem zbog svog geografskog položaja i mikroklimatskih prilika, temperaturne inverzije, koje su izražene u zimskom periodu, značajno doprinose akumuliranju štetnih materija, a posebno čvrstih čestica PM10 i PM2.5. što značajno utiče i na kvalitet života građana.
  • Pilot projekt subvencioniranja peći na ugalj i ostala čvrsta goriva sa certificiranim pećima i toplotnim pumpama u domaćinstvima u Kantonu Sarajevo, koji za cilj ima smanjenje zagađenosti zraka u Kantonu Sarajevo, posebno u naseljima gdje su dominantni izvori zagađivanja kućna ložišta na čvrsta goriva.
  • Studija e-mobilnosti i tržišta u Bosni i Hercegovini vezana uz ugradnju i korištenje obnovljivih izvora energije (solarni PV sistemi) za punjenje električnih vozila omogućit će BiH procjenu kratkoročnog do srednjoročnog tržišnog potencijala i spremnosti za uvođenje električnih vozila u odabrane gradove, kao i razvoj i projektovanje pripadajuće infrastrukture za punjenje.
  • Studija o korištenju novih troškovno optimalnih tehnologija u malim i srednjim preduzećima u Bosni i Hercegovini, koja ima za cilj osigurati dokument koji će pružiti dovoljno pouzdane informacije i ulazne podatke potrebne za stvaranje dugoročnih politika i finansijskih mehanizama za pružanje finansijske podrške malim i srednjim preduzećima u Bosni i Hercegovini, za poboljšanje energijske efikasnosti (EE) njihovih poslovnih procesa i aktivnosti.

Infrastrukturne mjere poboljšanja energetske efikasnosti na 262 javna objekta i 13 sistema javne rasvjete doprinijeti će:

  • uštedama u javnim budžetima od preko 6.2 miliona KM godišnje,
  • smanjenju potrošnje energije u prosjeku za 59 posto,
  • kreiranju preko 2.500 zelenih poslova,
  • smanjenju emisije CO2 za oko 16.200 tona godišnje,
  • poboljšanju uslova rada i boravka za preko 670.000 korisnika/ca, od čega više od 270.000 žena

 

Aktivnosti

Ciljevi održivog razvoja

Projekat doprinosi realizaciji 6 od 17 globalnih Ciljeva održivog razvoja
koji podržavaju Program održivog razvoja do 2030. godine.
To uključuje ciljeve 1, 7, 8, 9 ,12 i 13.

1

Svijet bez siromaštva

7

Pristupačna energija iz čistih izvora

8

Dostojanstven rad i ekonomski rast

9

Industrija, inovacije i infrastruktura

12

Odgovorna potrošnja i proizvodnja

13

Očuvanje klime