GED · Zeleni ekonomski razvoj

Od 2013. godine Razvojni program Ujedinjenih nacija (UNDP) realizuje projekat Zeleni ekonomski razvoj, koji finansiraju Vlada Švedske, Fond za zaštitu okoliša Federacije Bosne i Hercegovine i Fond za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost Republike Srpske, u saradnji sa Ministarstvom vanjske trgovine i ekonomskih odnosa Bosne i Hercegovine, entitetskim ministarstvima prostornog uređenja, kantonalnim ministarstvima, jedinicama lokalne samouprave, te drugim partnerima.

Projekat Zeleni ekonomski razvoj doprinosi uspostavi održivog sistema upravljanja energijom / energetskog menadžmenta na svim nivoima vlasti u Bosni i Hercegovini, sa ciljem smanjenja emisija štetnih gasova, unapređenja energetske efikasnosti javnih objekata  i sistema javne rasvjete, te reinvestiranja ostvarenih finansijskih ušteda. Projekat obuhvata i aktivnosti vezane za obnovljive izvore energije.

Projektne aktivnosti su u skladu sa smjernicama Evropske unije (Direktiva energetskih usluga, EPBD direktiva) poveznice na Energy Service Directive, EPBD Directive i Ugovorom o uspostavljanju Energetske zajednice, kao i obavezom Bosne i Hercegovine da izvještava o trenutnoj potrošnji energije i energetskim uštedama u skladu sa Akcionim planovima energetske efikasnosti.

Osnovni ciljevi projekta su:

• smanjenje troškova javnih sredstava na potrošnju energije i vode (povećanjem energetske efikasnosti i korištenjem obnovljivih izvora energije), i
• kreiranje povoljnog ambijenta za ulaganje u infrastrukturne mjere energetske efikasnosti, uz istovremeno kreiranje „zelenih radnih mjesta“.

Pored uspostave održivog sistema upravljanja energijom / energetskog menadžmenta, projekat će doprinijeti da se donesu odluke o ulaganjima kako bi se smanjilo siromaštvo i  kreirale prilike za zapošljavanje.

U periodu od 2013. do 2018. godine, kroz Projekat je ostvareno sljedeće:

• u saradnji sa Fondom za zaštitu okoliša Federacije Bosne i Hercegovine institucionalizacija upravljanja energijom / energetskog menadžmenta uvedena je u osam (8) kantona, a odluka o obaveznom unosu podataka o potrošnji u Informacioni sistem za upravljanje energijom (EMIS) usvojena u šest (6) kantona,
• u saradnji sa Fondom za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost Republike Srpske, institucionalizacija se provodi na nivou resornih ministarstava, te je do sada provedena sa Ministarstvom prosvjete i kulture Republike Srpske i Ministarstvom zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske,
• preko 800 osoba obučeno za samostalno korištenje EMIS sistema,
• od 2016. godine uspostavljen Revolving fond za projekte energetske efikasnosti javnih objekata, malih i srednjih preduzeća i poboljšanja energetske efikasnosti u sistemima javne rasvjete u okviru Fonda za zaštitu okoliša FBiH,
• povećana svijest javnosti o energetskoj efikasnosti, smanjenju emisija stakleničkih gasova i obnovljivih izvora energije,
• u svrhu identifikacije najefikasnijih mjera za poboljšanje energetske efikasnosti, provedeno više od 270 detaljnih energetskih pregleda javnih objekata,
• 2017. izvršena modernizacija sistema javne rasvjete u jednoj opštini, čime se štedi 3.000 KM mjesečno,
• preko 67.000 osoba prisustvovalo zabavno-edukativnim događajima i radionicama.

Infrastrukturne mjere poboljšanja energetske efikasnosti na 137 javnih objekata doprinijeti će:

• uštedama u javnim budžetima od preko 4 miliona KM godišnje,
• smanjenju potrošnje energije u prosjeku za 55 posto,
• kreiranju preko 700 zelenih poslova,
• smanjenju emisije CO₂ za oko 300 tona godišnje (≈ emisija 2.400 automobila godišnje),
• poboljšanju uslova rada i boravka za preko 109.000 korisnika/ca.